Persbericht ONDER EMBARGO tot 25/09/2024
Het Brussels Steunpunt voor de Diensten Schuldbemiddeling (CAMD) en het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) dienen een burgerlijke klacht in tegen het deurwaarderskantoor Modero Antwerpen voor onwettelijke invorderingspraktijken.
De klacht heeft betrekking op dossiers voor de MIVB en De Lijn in Brussel waarvoor het Steunpunt vaststelde dat het gerechtsdeurwaarderskantoor Modero Antwerpen onwettelijke kosten heeft aangerekend. “Het gaat hier om strafrechtelijke en deontologische inbreuken die ontoelaatbaar zijn op gepaste wijze veroordeeld moeten worden”, zegt Anne Defossez, directrice van het Brussels Steunpunt voor de Diensten Schuldbemiddeling. “Gerechtsdeurwaarders vervullen een voorbeeldfunctie in onze samenleving. Hun gedrag moet daarom onberispelijk zijn. Wanneer dit niet gebeurt, wordt het vertrouwen van de bevolking in het functioneren van het rechtssysteem en de rechtsstaat ondermijnd.
Gerechtsdeurwaarders die zich boven de wet plaatsen
Je zou erin moeten kunnen vertrouwen dat de tussenkomst van een gerechtsdeurwaarder – een beëdigd ambtenaar die onderworpen is aan strikte deontologische regels – een afdoende garantie is voor het naleven van de wet. In de praktijk is dit echter niet altijd het geval. Sinds enkele jaren, stellen onze twee verenigingen flagrante misbruiken vast door bepaalde deurwaarderskantoren, waarvan sommige een hoog profiel hebben. In het hele het land doen de volgende praktijken zich voor: onterechte en onjuiste facturen, intimidatie, bedreigingen en kosten die zich in een sneltempo opstapelen.
Herhaaldelijk misbruik
Onze klacht is helaas geen alleenstaand geval. In augustus 2023 werd er al een klacht ingediend tegen het gerechtsdeurwaarderskantoor Modero Antwerpen voor het aanrekenen van onrechtmatige kosten bij het innen van schulden voor de stad Mechelen (parking). Hoewel de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders (NKGB) goed op de hoogte is en deze praktijken reeds heeft veroordeeld, toch kunnen ze blijven voortduren. We kunnen ons met recht vragen stellen bij de controle die door deze instelling uitgeoefend wordt, zeker ook wanneer we kijken naar wie de oprichter en de voorzitter ervan is. Zonder een verbetering van het huidig wetgevend kader kunnen bepaalde gerechtsdeurwaarderskantoren hun praktijken blijven verderzetten en zelfs vergroten. Consumenten raken door deze “schuldenindustrie” verstrikt in een spiraal van schulden.
Veel getroffen consumenten
Hoewel slechts een tiental deurwaarderskantoren betrokken zijn bij de vastgestelde misbruiken, toch vertegenwoordigen zij een aanzienlijk deel van de “markt” van schulden die ingevorderd worden. Deze kantoren nemen een centrale economische positie in, zowel qua omvang als omzet, en oefenen zo invloed uit op de activiteiten van de kleinere deurwaarderskantoren, die geen andere keuze hebben dan met hen samen te werken.
Doordat hun methoden en procedures gericht zijn op het behandelen van grote aantallen invorderingen, hebben deze grote spelers niet alleen een centrale plaats op de markt veroverd. Ze zijn bovendien op grote schaal actief in veel sectoren, zowel in de openbare als in de privésector: telecom, water, energie, ziekenhuizen, lokale overheden voor parkeergelden, scholen, enz. Een enorm aantal zaken wordt dus toevertrouwd aan deze kantoren, waardoor een aanzienlijk aandeel consumenten wordt blootgesteld aan hun onwettige praktijken en misbruik.
Niemand wint
Mensen die financieel en/of sociaal het moeilijkst hebben, worden het meest blootgesteld aan deze misbruiken: “Als we de aard van de schulden van naderbij bekijken, zien we dat veel schulden geen verband houden met leningen, maar te maken hebben met basiskosten die gezinnen niet kunnen betalen omdat hun inkomen te laag is: voor huur, energie, gezondheid, enzovoort”, benadrukt Caroline Van der Hoeven, coördinatrice van BAPN. “Deze onrechtmatige praktijken van sommige deurwaarders duwen gezinnen met een laag inkomen nog dieper in de armoede. Ook de schuldeiser heeft geen enkel belang bij deze situatie. Deze praktijken leiden immers tot hogere kosten waardoor de kans dat de oorspronkelijke schuld afbetaald wordt, verkleint. Procedures worden vertraagd en men komt uiteindelijk in een impasse terecht.”
Met deze actie hopen het Brussels Steunpunt voor de Diensten Schuldbemiddeling en BAPN een duidelijk signaal te geven aan de wetgever, deurwaarders en de instellingen en bedrijven die van hun diensten gebruikmaken.
Citaten
Anne DEFOSSEZ, Directrice van het Steunpunt voor de diensten schuldbemiddeling
van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest :
“Gerechtsdeurwaarders vervullen een voorbeeldfunctie in onze samenleving. Hun gedrag moet daarom onberispelijk zijn. Wanneer dit niet gebeurt, wordt hierdoor het vertrouwen van de bevolking in het functioneren van het rechtssysteem en de rechtsstaat ondermijnd.”
Caroline VAN DER HOEVEN, coördinatrice de BAPN :
“Als we de aard van de schulden van naderbij bekijken, zien we dat veel schulden geen verband houden met leningen, maar te maken hebben met basiskosten die gezinnen niet kunnen betalen omdat hun inkomen te laag is: voor huur, energie, gezondheid, enzovoort. De onrechtmatige praktijken van sommige deurwaarders duwen deze gezinnen nog dieper in de armoede. Maar de schuldeiser heeft er ook geen belang bij want de procedure wordt vertraagd en de kans verlaagd dat de oorspronkelijk schuld wordt afbetaald.”
Info & Contacten
Aanvullende bronnen
Meer details en voorbeelden ter ondersteuning en illustratie van bovenstaande bevindingen zijn te vinden in :
- Een artikel van het Steunpunt voor de diensten schuldbemiddeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: Excessen in de invordering van consumentenschulden. Gerechtsdeurwaarders treden buiten de wet, Tijdschrift Grondrechten en armoede, 2023/3.
- Een studie van het Prijzenobservatorium: De marktwerking van de sector van de gerechsdeurwaarders in België, 2022, blz. 35 e.v.
Contacten
NL: Caroline VAN DER HOEVEN, coördinatrice van het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding
e-mail : caroline.vanderhoeven@bapn.be
tel: 0474/55.96.11.
FR: Anne DEFOSSEZ, directrice van het Steunpunt voor de diensten schuldbemiddeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
e-mail : a.defossez@mediationdedettes.be
tel: 0473/690.651
Over ons
Het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) zet zich in om de structurele oorzaken van armoede en sociale uitsluiting in heel België aan te pakken, steeds vertrekkend vanuit de ervaring van mensen in armoede. Door het federale en Europese beleid te adviseren, te ondersteunen en te beïnvloeden, streeft BAPN naar structurele hervormingen die een reëel verschil maken op het terrein. Onze analyses en aanbevelingen zijn gebaseerd op een rechtenbenadering en worden opgesteld in voortdurend overleg met de mensen die er het meest door worden getroffen.
BAPN vertegenwoordigt op federaal en Europees niveau de vier regionale netwerken voor armoedebestrijding en hun ledenverenigingen waar mensen in armoede een stem hebben. Deze netwerken zijn: Réseau de Lutte contre la Pauvreté (RWLP), Netwerk tegen Armoede (NtA), Forum – Bruxelles contre les Inégalités (Le Forum), Brussels Platform Armoede (BPA). BAPN maakt ook deel uit van het European Anti-Poverty Network (EAPN).
Het Brussels Steunpunt voor de Diensten Schuldbemiddeling is actief op het gebied van schuldbemiddeling in het Brussels Gewest sinds de oprichting in 1999. Zijn belangrijkste missie is het ondersteunen van schuldbemiddelingsdiensten in het middenveld en de publieke sector (opgezet o.a. door de OCMW’s).
Het Brussels Steunpunt voor de Diensten Schuldbemiddeling bied vormingen aan voor schuldbemiddelaars. Het brengt hen samen om ervaringen uit te wisselen, ontwikkelingen in de wetgeving te volgen en werkinstrumenten te ontwerpen. Het Steunpunt organiseert regelmatig overlegmomenten met overheidsinstanties, wettelijke vertegenwoordigers en schuldeisers.
Het Steunpunt probeert ook na te denken over het probleem van overmatige schuldenlast en werkt sinds zijn oprichting aan een betere toegang tot justitie, rechten en de verdediging van de belangen van mensen met financiële moeilijkheden en/of in armoede leven.
