In juli 2022 vernamen we dat de minister van Justitie, de heer Van Quickenborne, van plan was om de procedure voor de invordering van niet-betwiste schulden (IOS) uit te breiden naar relaties tussen professionals en consumenten (BtoC).
Waarover gaat het?
Deze maatregel, voorgesteld in het kader van de strijd tegen de schuldenlast, zou integendeel rampzalige gevolgen kunnen hebben voor de consument en bijdragen tot een toename van de schuldenlast van particulieren.
De procedure voor het innen van niet-betwiste schulden biedt schuldeisers de mogelijkheid om een uitvoerbare titel te verkrijgen door middel van een snelle procedure, zonder naar de rechtbank te hoeven gaan.
Nadat de schuldeiser het advies van een advocaat heeft ontvangen, hoeft hij alleen maar een deurwaarder opdracht te geven om de schuldenaar tot betaling aan te manen. De deurwaarder geeft de schuldenaar vervolgens een aanmaning tot betalen, waaraan een geschillenformulier is gehecht. Als de schuldenaar niet binnen een maand na de aanmaning reageert, heeft de schuldeiser een uitvoerende titel die gelijk staat aan een vonnis!
waarom zijn we tegen ?
Deze procedure is een omkering van de grondbeginselen van onze rechtsstaat en schaadt de legitieme belangen van consumenten op onevenredige wijze:
- Het is niet omdat een vordering niet wordt betwist, dat deze niet kan worden betwist!
- Als zwakkere partij bij het contract moet de consument de bescherming van een rechter genieten. Het Europese recht verplicht rechters zelfs om op eigen initiatief de wettigheid van bepaalde clausules in consumentenovereenkomsten te beoordelen (zelfs als de consument niet aanwezig is bij de zitting).
- Door het gemakkelijker te maken om snel een uitvoerbare titel te verkrijgen, verkleint deze procedure de kans op een minnelijke schikking van de schuld.
- Deze maatregel is contraproductief als het gaat om het effectief bestrijden van overmatige schuldenlast, omdat consumenten sneller zullen worden onderworpen aan gedwongen invorderingsmaatregelen (loonbeslag, beslag op roerende goederen, enz.). En terwijl juridische kosten de schuld verhogen, kunnen executiekosten (d.w.z. deurwaarderskosten) onbeperkt oplopen en nog zwaarder wegen voor de schuldenaar.
- De mogelijkheid die de consument heeft om achteraf bij de rechter bezwaar aan te tekenen tegen het PV van niet-betwisting compenseert geenszins het gebrek aan controle door de rechter voordat de uitvoerbare titel wordt verkregen. Uit de praktijk blijkt dat consumenten, vooral die in precaire of financieel kwetsbare situaties, totaal niet opgewassen zijn tegen de complexiteit en de kosten van het rechtssysteem. Voor veel consumenten zal de mogelijkheid om bezwaar aan te tekenen daarom puur theoretisch blijven.
- Het argument dat deze procedure de consument uiteindelijk minder zal kosten dan de kosten verbonden aan een gerechtelijke dagvaarding moet worden gerelativeerd, omdat onvermijdelijk de advocaat en de deurwaarder zullen worden vergoed voor hun tussenkomst, en de deurwaarder voor de aanmaning tot betalen die hij zal moeten betekenen. Zelfs als deze kosten bij Koninklijk Besluit worden beperkt, zullen ze hoog zijn en de schuldenlast verhogen.
Daarom voerden we op nationaal niveau een grote sensibiliseringscampagne naar de minister, andere leden van de regering, parlementsleden, magistraten, advocaten en onze partners in de associatieve sector, waarbij we hen aanspoorden om zich samen met ons te verzetten tegen dit initiatief, dat de consumentenrechten ernstig dreigde te ondermijnen en veel mensen in een spiraal van overmatige schuldenlast dreigde te duwen.
Des te meer omdat er andere voorstellen zijn om overmatige schuldenlast effectief te bestrijden, voorstellen die gesteund worden door onze vereniging en door vele andere spelers in het veld (advocaten, magistraten, enz.).
Onze inspanningen hebben vruchten afgeworpen, want het initiatief lijkt te zijn stopgezet.
