Voor de geïnteresseerden, hieronder vinden jullie de verklaring van de formateur voor de federale regering 2025-2029. Een aantal maatregelen zijn gericht op het bestrijden van overmatige schuldenlast en zullen een impact hebben op onze sector, zie in het bijzonder pagina’s 64, 79 en 80.
Maatregelen genomen in overleg …
Vooreerst zijn we bijzonder verheugd dat de regering heeft aangekondigd dat de nieuwe maatregelen zullen worden genomen “na overleg met de betrokken actoren (o.a. armoedeorganisaties en diensten van schuldbemiddeling)”. We hopen dus dat ook wij hierin gehoord zullen worden.
Welke maatregelen zijn gepland?
Op de agenda staan tal van maatregelen ter preventie van overmatige schuldenlast. Deze omvatten:
- Mensen beter informeren over de verschillende niveaus van schuldhulpverlening (onder meer via informatiecampagnes);
- Verbetering van de financiële skills van wie schulden heeft of moeite heeft met het beheren van zijn budget. Waar nodig worden budgetbegeleiding of zelfs budgetbeheer een verplicht onderdeel van het GPMI;
- Verbeteren van de vroegdetectie van overmatige schuldenlast zodat mensen kunnen geholpen worden vooraleer hun schuldenlast onbeheersbaar wordt, zoals het opzetten van systemen van vroegsignalering door bepaalde schuldeisers (zoals nutsbedrijven en ziekenhuizen) t.o.v. lokale besturen en actoren. Dit gebeurt in overleg met de deelstaten en lokale besturen.
We zijn bijzonder blij met de maatregelen die zullen worden genomen om de strijd aan te binden tegen de “schuldenindustrie” en te voorkomen dat er nog meer schulden worden opgebouwd. Deze omvatten :
- Het aanmoedigen van de procedure van de minnelijke invordering van consumentenschulden. In dit perspectief zal de regering Boek XIX van het Wetboek van Economisch Recht inzake consumentenschulden tegen het einde van het eerste jaar van de legislatuur evalueren en eventueel waar nodig aanpassen in functie van deze evaluatie. Het doel van de regering is ervoor te zorgen dat de te volgen stappen hierin strikt worden afgebakend zodat deze niet kunnen leiden tot disproportionele meerkosten. Zie onze aanbevelingen hierover.
- Verlagen van kosten die gepaard gaan met een gerechtelijke invordering van schulden. Zie onze aanbevelingen hierover. Zie ook ons advies over het nieuwe tarief voor gerechtsdeurwaarders, dat ook een niet verwaarloosbare impact heeft op de stijging van de kosten van de gerechtelijke invordering.
- Bestrijden van de wanpraktijken van invorderaars. Men kan zich echter afvragen waarom de regering enkel de incassobureaus met de vinger wijst en niet rept over de wanpraktijken van bepaalde gerechtsdeurwaarderskantoren. En (in dezelfde geest) toezien op de ethische invordering van schulden (door bijvoorbeeld de wet op de overheidsopdrachten te wijzigen). Zie onze vaststellingen in dit verband.
- Evalueren van de doeltreffendheid van het toezicht op gerechtsdeurwaarders en van de nieuwe tuchtwet voor gerechtsdeurwaarders, één jaar na de effectieve inwerkingtreding ervan. Zie onze aanbevelingen hierover.
- Hervormen van de collectieve schuldenregeling tot een procedure die garandeert dat schuldenaars efficiënt en duurzaam geholpen worden. Er zal rekening worden gehouden met de aanwezigheid van minderjarige kinderen in het huisgezin, de procedure zal worden versneld, er wordt werk gemaakt van een meer verfijnd en gemoduleerd sanctiesysteem bij niet-naleving van voorwaarden en de procedure zal toegankelijk worden gemaakt voor alle mensen met schuldoverlast. Daarnaast worden de rol en de taken van de schuldbemiddelaar beter omkaderd, wordt de kost van de procedure verlaagd en wordt de informatisering van JustRestart geoptimaliseerd.
Uitbreiding van de procedure voor de invordering van onbetwiste schuldvorderingen (IOS) naar particulieren
Anderzijds zijn we erg bezorgd over het plan om de procedure voor de invordering van onbetwiste schuldvorderingen (“IOS”) uit te breiden naar particulieren.
Dit plan stond al op de agenda van de vorige legislatuur en werd gelukkig opgegeven na unanieme kritiek van tal van spelers op het terrein: advocaten, rechters en verenigingen actief in de strijd tegen overmatige schuldenlast.
De IOS-procedure wordt voornamelijk verdedigd door gerechtsdeurwaarders, die wijzen op de doeltreffendheid ervan in de bedrijfswereld en al jaren voorstellen om ze uit te breiden naar particulieren.
Dit voorstel lijkt sommige van onze politieke besluitvormers te hebben overtuigd. Het moet gezegd dat de aangevoerde argumenten bijzonder aanlokkelijk zijn… De procedure zou eenvoudiger, sneller en goedkoper zijn (wat positief is voor zowel de schuldeiser als de schuldenaar, die zijn schuld niet zou zien exploderen). Ze zou ook de rechtbanken ontlasten, terwijl de consumentenrechten en de Europese wetgeving worden gerespecteerd1https://www.gerechtsdeurwaarders.be/nieuws/de-buitengerechtelijke-procedure-voor-invordering-van-onbetwiste-schulden-ios-balans-en. Waarom zouden we dan geen gebruik maken van een dergelijk krachtig instrument in de strijd tegen overmatige schuldenlast?
We hebben dit onderwerp al eerder onder de loep genomen en, bij nader inzien, blijkt geen van deze argumenten steek te houden! Om hier meer over te weten te komen, kan u ons artikel hierover lezen.
- 1https://www.gerechtsdeurwaarders.be/nieuws/de-buitengerechtelijke-procedure-voor-invordering-van-onbetwiste-schulden-ios-balans-en
